Χωρια Ευρυτανιας

Χωριά Ευρυτανίας

Άγιος Ανδρέας

Ο Άγιος Αντρέας είναι ένα μικρό ορεινό χωριό με 77 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001, στα 1000 μέτρα υψόμετρο και βρίσκεται νοτιοανατολικά Κώνισκου. Η ομορφιά της ευρυτανικής φύσης όπου κι αν κοιτάξει κανείς, βρίσκεται διάσπαρτη παντού. Ιστορικό χωριό με βαριά κληρονομιά. Είναι η γενέτειρα του ήρωα της ελληνικής επανάστασης Αθανάσιου Καρπενησιώτη (Φουρλίδα ή Μπούρα), ο οποίος έπεσε π ηρωικά στις 17 Ιουνίου του 1821 στον Προύθο ποταμό της Μολδαβίας. Το χωριό έχει ωραίες τοποθεσίες, όπως τον Αϊ Θανάση, το Νεράκι, την Αστραπόβρυση. Ο Άγιος Ανδρεάς υπάγεται στον Δήμο Καρπενησίου και απέχει 9 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Διαθέτει πλήθος φυσικά αξιοθέατα όπου θα μπορούσατε να κάνετε μικρές εκδρομές.

Αγία Βλαχέρνα ”Ερκίστα’’

Γραφικό χωριό κτισμένο σε υψόμετρο 540 μέτρα, έχει 23 κατοίκους και απέχει 33 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Ιδρύθηκε 22-12-1933, μέχρι τις 17-07-1930 ονομάζονταν Ερκίστα. Μετονομάστηκε σε Αγία Βλαχέρνα, από τους κατοίκους της που έζησαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου υπήρχε ο περιώνυμος ναός. Φτάνουμε στο χωριό διανύοντας μια όμορφη διαδρομή με θέα τη λίμνη των Κρεμαστών, κοντά στην οποία είναι χτισμένοι και οι συνοικισμοί του χωριού. Το χωριό παλιά γνώρισε μια μεγάλη γεωλογική καταστροφή που ακόμα και σήμερα την αναφέρουν. Στην περιοχή υπάρχουν ερείπια αρχαίου κάστρου. Μια πολύ όμορφη τοποθεσία είναι η Παλιογωνιά Χελιδόνα, σε υψόμετρο 1500 -1980 μέτρα βρίσκεται το εξωκλήσι της Παναγίας της Βλαχέρνας που την πανηγυρίζουν με μεγάλη λαμπρότητα κάθε 2 Ιουλίου. Πλήθος κόσμου από τα γύρω χωριά, αλλά και από άλλα μέρη, συγκεντρώνονται για να τιμήσουν την Παναγία σε ημερήσιο παραδοσιακό γλέντι.

Άγιος Δημήτριος
Ένα μικρό χωριουδάκι, με 86 κατοίκους, στην Κεντρική Ευρυτανία, στα βουνά των Αγράφων, 57 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Έχει υψόμετρο 890 μέτρα και η διαδρομή προς αυτό είναι εξαίσια, ανάμεσα σε πανύψηλα βράχια και δυσθεώρητους γκρεμούς. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την κτηνοτροφία.

Αγία Τριάδα
Βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες του Βελουχιού, σε υψόμετρο 800 μέτρα και απέχει 35 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Είναι εκπληκτική τοποθεσία για εκδρομή, με πολλές εκκλησιές (Αγία Τριάδα, 1850), σημαντική βιβλιοθήκη και άλλα αξιοθέατα. Καστανοπαραγωγός περιοχή, με 366 κατοίκους, είναι από τα λίγα ζωντανά χωριά στα ανατολικά του νομού.

Αγία Τριάδα φωτογραφίες

Άγιος Νικόλαος
Απέχει 9 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, έχει υψόμετρο 1020 μέτρα και 476 κατοίκους. Είναι το πρώτο καταπράσινο χωριό που συναντάει ο επισκέπτης μπαίνοντας στην Ευρυτανία από τον εθνικό δρόμο Λαμίας – Καρπενησίου. Αρχικά αναγνωρίστηκε ως κοινότητα Λάσπης και μετονομάστηκε σε Αγίου Νικολάου. Εκκλησίες του είναι ο Άγιος Νικόλαος (1887), που πανηγυρίζει στις 9 Μαΐου και η Αγία Παρασκευή (1850), που πανηγυρίζει στις 26 Ιουλίου. Όμορφο χωριό, χτισμένο μέσα στα έλατα και τις καστανιές. Ονομαστά είναι τα φασόλια και τα κάστανα της περιοχής, ενώ το χωριό έχει πολύ καλή τουριστική υποδομή με σύγχρονους ξενώνες και παραδοσιακά ταβερνάκια. Ωραίες τοποθεσίες του είναι ο Πλατανιάς, η κρανιά, τα Παλιάλωνα και το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής.

Άγιος Χαράλαμπος ‘’Έλοβα’’
Έλοβα, το παλιό όνομα τούτο του πανέμορφου χωριού, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Βελουχιού, του δήμου Κτημενίων χωμένο μες το πράσινο, σε υψόμετρο 900 μέτρα και με 194 κατοίκους και είναι το πρώτο χωριό που συναντάμε ερχόμενοι από το Καρπενήσι. Στην πλατεία του χωριού, ο καθεδρικός ναός του Αγίου Χαράλαμπου από όπου προέρχεται και το όνομα του χωριού. Αυτό το μικρό χωριουδάκι απέχει 31 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Στο χωριό γίνεται πανηγύρι στις 10 Φεβρουαρίου, φωτεινή εξαίρεση, αφού σχεδόν όλα τα άλλα χωριά πανηγυρίζουν το καλοκαίρι.

Άγραφα
Είναι το ομώνυμο με μια μεγάλη περιοχή χωριό και βρίσκεται σε υψόμετρο 880 μέτρα και 1060 κατοίκους. Απέχει 91 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του νομού και διαθέτει πλήθος ιστορικά αξιοθέατα, αφού τα Άγραφα είναι το πιο πολύ τραγουδισμένο χωριό της Ρούμελης. Μια επίσκεψη στις «Νιάλες», τα ορεινά βλαχολίβαδα του χωριού, θα σας δώσει την αίσθηση ότι πραγματικά κατακτήσατε έναν «ψηλό» στόχο και θα σας κάνει να αναρωτηθείτε για την πορεία του εμφυλίου, αφού εδώ δόθηκε ένα εκπληκτικό παράδειγμα συμφιλίωσης μέσα στην αντάρα του πολέμου.

Αλέστια
Τα Αλέστια βρίσκονται στη νότια πλευρά της Ευρυτανίας, απέχουν 85 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και βόρεια του Προυσού, μεταξύ Αγαλιανού – Χούνης (Αιτωλοακαρνανίας) Σταυροχωρίου – Σαρκίνης, μέσα σε καταπράσινο περιβάλλον με πολλά κρυστάλλινα νερά σε υψόμετρο 830 μέτρα.Το 2001 είχε 127 κατοίκους με 31 σπίτια και το 1940 είχε 249 κατοίκους. Το όνομά του κατά την παράδοση το πήρε από τα Αλέσταινα Καλαβρύτων, χωριό του Ν. Μπακάλη ο οποίος κυνηγημένος από τους Τούρκους κατέφυγε το 1805. Τα Αλέστια αναφέρονται στους φορολογικούς καταλόγους κατά την προεπαναστατική περίοδο του 1810 (Ι. Μαυρομύτης). Ο Πουκεβίλ αναφέρει ότι τα Αλέστια μαζί με τη Φτελιά είχαν το 1829, 30 οικογένειες. Μετά την απελευθέρωση ήταν οικισμός του Δήμου Αρακυνθίων μέχρι το 1912 που έγινε κοινότητα. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, κτηνοτροφία και μελισσοκομία. Μετά τους σεισμούς του 1965 δημιουργήθηκε οικισμός κοντά στο Αγρίνιο στη περιοχή Κοκκινοπύλια. Όμως οι Αλεστιώτες επισκεύασαν και συντήρησαν τα σπίτια τους και διατήρησαν το χωριό. Υπάρχει ο Ιερός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου (Ενοριακός Ναός) όπου γίνεται και το πανηγύρι στις 15 Αυγούστου, ο προφήτης Ηλίας και ο Αγ. Αθανάσιος. Υπάρχουν 5 νερόμυλοι και στον παλαιό οικισμό Αγκαθές δημιουργείται καταρράκτης περίπου 15 μέτρα με δύσκολη πρόσβαση. Στο βιβλίο “Ιστόρημα γεναλογικόν οικογένειας Τσερπέλη” (1963) του Χ. Τσερπέλη – Κ. Παπαζαχαρία γίνεται λεπτομερής αναφορά αγωνιστών του 1821 από τα Αλέστια και υπάρχει αναμνηστική μαρμάρινη πλάκα στο Ηρώον του Μεσολογγίου (Αθανάσιος Τσερπέλης, Αγωνιστής, Μαχόμενος εν Μεσολογγίω 1824-1826 εφονεύθη εις Ντάπια Γ. Κίτσου). Στα Αλέστια μπορούμε να πάμε από Προυσό, από Αγ. Βλαχέρνα, από Αγαλιανό μέσω Φτελιάς και από Χούνη.

Άμπλιανη (Σταυροπήγι)
H Άμπλιανη πήρε το όνομά της από τους πολλούς αμπλάδες-μικρές πηγές νερού. Ετυμολογικά η λέξη Άμπλιανη προέρχεται από το ρήμα αναβλύζω, αναμπλύζω, αναμπλάω και το συγκεκομμένο άμπλας-Άμπλιανη. Μικρές πηγές νερού-αμπλάδες υπάρχουν πολλές τόσο μέσα στο χωριό όσο και στον περιβάλλοντα χώρο (φυσικές πηγές Δέση, βρύση Καρέτσου, μισακιά, κάναλος κ.α.). Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του νομού Ευρυτανίας σε υψόμετρο 1220 μέτρα μέσα σε ένα πλούσιο ελατοδάσος και απέχει από το Καρπενήσι 50 χιλιόμετρα. Στα βόρεια του χωριού υψώνεται το βουνό Οξυά (ή Σαράνταινα) με υψόμετρο 1976 μέτρα. Από τα μεγαλύτερα χωριά της περιοχής το καλοκαίρι ζωντανεύει από Αμπλιανίτες και όχι μόνο ενώ το χειμώνα αφήνεται έρημο στα ακραία καιρικά φαινόμενα που επικρατούν. Έχει παλιά εκκλησία που φέρεται να χτίστηκε πριν το 1800, με αξιόλογο τέμπλο, ενώ οι κάτοικοί της σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2001 φτάνουν τους 255 και 500 σπίτια. Μέχρι το 1910 η Άμπλιανη ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του Νομού Ευρυτανίας. Η Άμπλιανη υμνήθηκε ιδιαίτερα και από τον Ανδρέα Καρκαβίτσα, ο οποίος υπηρέτησε εκεί ως ιατρός το 1895. Είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του απελευθερωτή της Κορυτσάς (1940) στρατηγού Δημητρίου Θεοδωράκη, ο οποίος διατέλεσε και κοινοτάρχης της, επί σειρά ετών. Πρόσφατα (2007) στην περιοχή της Άμπλιανης αποκαλύφθηκε τάφος του 3-του προ Χριστού αιώνα που δηλώνει την ύπαρξη αρχαίου νεκροταφείου, όπου βρέθηκαν αρχαίο λυχνάρι και χαλκάς. Το χωριό στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης ήταν έδρα στρατοπέδου, στο οποίο έφθασε στις 24 Μαΐου του 1824 ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, μετά τη δίκη του στο Αιτωλικό κυνηγημένος από τον Μαυροκορδάτο και τους Τούρκους. Στην πλατεία του χωριού υπάρχει μαρμάρινη πλάκα που καταγράφει τα ονόματα των οπλαρχηγών που έλαβαν μέρος σε Συνέλευση για τον απελευθερωτικό αγώνα υπό τον Καραϊσκάκη και ήταν οι Τζαβέλας, Βαλτινός, Κοντογιάννης, Φωτομάρας, Σιαφάκας, Σαδήμας κ.α. Φημισμένη επίσης είναι και η Μάχη της Άμπλιανης η οποία έγινε στις 14 Ιουλίου 1824 στην τοποθεσία «ΑΜΠΛΙΑΝΗ», ένα πλούσιο λιβαδότοπο μεταξύ Σαλώνων και Γραβιάς της επαρχίας Παρνασίδος. Εκεί 3.000 Έλληνες (μεταξύ των οποίων και πολλοί Αμπλιανίτες) πολέμησαν 10.000 Τούρκους (σκοτώθηκαν 500 Τούρκοι και μόλις 37 Έλληνες). Η νίκη αυτή έκρινε την τύχη της εκστρατείας του Δερβίς-Πασά και είχε ως αποτέλεσμα τη διάλυση του στρατοπέδου των Θερμοπυλών και την εδραίωση των ελληνικών θέσεων στη Στερεά Ελλάδα. Η Άμπλιανη είναι γνωστή για τα υφαντά και τις παραδοσιακές φορεσιές των γυναικών. Αξιοσημείωτος είναι ο παραδοσιακός χορός «Στέγκος», ο οποίος χορεύεται στην ομώνυμη τοποθεσία του χωριού την παραμονή του πανηγυριού της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου). Αξιοθέατες είναι επίσης οι εκκλησίες που βρίσκονται μέσα και γύρω από την Άμπλιανη, με κυριότερες την Αγία Παρασκευή (1867), τον Άγιο Νικόλαο, την Αγία Σωτήρα (στο νεκροταφείο), τον Άγιο Ιωάννη και τον προφήτη Ηλία.

Ανατολική Φραγκίστα
Βρίσκεται σε υψόμετρο 680 μετρά, έχει 274 κατοίκους και είναι ένα από τα ωραιότερα χωριά της Ευρυτανίας, με πολλά τρεχούμενα νερά, πλούσια βλάστηση και θαυμάσιο κλίμα. Απέχει 42 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και 4 χιλιόμετρα, από την έδρα του δήμου που είναι η Δυτική Φραγκίστα. Η ονομασία της πιθανώς προέρχεται από κάποιες φράγκικες επιδράσεις και η ύπαρξή της αναφέρεται από τον 14-το αιώνα. Το βεβαιώνουν στοιχεία από τα αρχεία του Οθωμανικού κράτους, που ενέταξε την Ανατολική Φραγκίστα μετά την κατάκτηση του Καρπενησίου (1393), στο ναχιγιέ (=δήμο) στο Δήμο Πολιτοχωρίων, του Καζά (=επαρχία) Καρπενησίου. (Τα χωριά ονομάστηκαν Πολιτοχώρια γιατί ένα σημαντικό μέρος των κατοίκων τους ξενιτεύονταν στην Κωνσταντινούπολη). Για πρώτη φορά συστήθηκε σαν κοινότητα της “Μεγάλης Φραγκίστας” το 1912. (Οικισμός τότε, της Μεγάλης Φραγκίστας ήταν και η Δυτική Φραγκίστα η οποία αποσπάσθηκε το 1915 και αποτέλεσε έκτοτε ξεχωριστή κοινότητα). Μετονομάστηκε σε κοινότητα Ανατολικής Φραγκίστας με την απόφαση Υπουργού Εσωτερικών το 1915. Αξιοθέατα αποτελούν αρχικά τα δύο παλιά μοναστήρια της Ανατολικής Φραγκίστας. Το ένα, στο εκκλησάκι του Σωτήρα, χτισμένο το 1725, τρίκογχο, σταυροεπίστεγο, με νάρθηκα και κλειστό λιθόχτιστο τρούλο. Έχει ξύλινο τέμπλο και πολύ ενδιαφέρουσες, βυζαντινής τεχνοτροπίας, τοιχογραφίες άγνωστου ζωγράφου. Η τοποθεσία της Σωτήρας, με τα ψηλά πλατάνια, τις βελανιδιές, τα πουρνάρια και τη νερομάνα της, αποτελεί τόπο έλξης πολλών παραθεριστών, ενώ εδώ γίνεται ένα από τα μεγαλύτερα “παζάρια” της Κεντρικής Ελλάδας. (Παλιότερα, στην καρδιά του καλοκαιριού, για ένα τετραήμερο (17 – 20 Αυγούστου) η Σωτήρα γινόταν για μερικές ημέρες το κέντρο της εμπορικής ζωής όλης της Ρούμελης). Επίσης, στο πανέμορφο περιβάλλον της λειτουργούν τα τελευταία χρόνια και οι “κατασκηνώσεις της ΔΕΗ”. Το άλλο μοναστήρι, ήταν στην περιοχή της “Ποταμιάς” στο νεκροταφείο του χωριού, (λίγα χιλιόμετρα δυτικά του χωριού), όπου βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας, απομεινάρι εκείνου του παλιού μοναστηριού. (Σύμφωνα με την παράδοση το Μοναστήρι επικοινωνούσε με τη Σωτήρα με υπόγειες στοές). Πρωιμότερη της Σωτήρας η Παναγία, βάσει στοιχείων φαίνεται ότι έπαιξε ιδιαίτερο ρόλο στον αγώνα του 1821. Εκεί βρίσκεται και το νεκροταφείο του χωριού). Καθεδρικός ναός της Ανατολικής Φραγκίστας είναι ο Ιερός Ναός των Δώδεκα Αποστόλων, με αξιόλογη κειμηλιοθήκη, ο οποίος χτίστηκε στην ίδια θέση του πυρπολυθέντος από τους γερμανοϊταλούς κατακτητές. (Άλλες εκκλησίες είναι: Ο Άγιος Χαράλαμπος, στο κάτω μέρος του χωριού ο οποίος λειτούργησε ως σχολείο από τους πρώτους κιόλας μετεπαναστατικούς χρόνους αλλά και κατά την περίοδο της Κατοχής, όταν είχε καεί το χωριό. Η Αγία Παρασκευή, στο νοτιοανατολικό μέρος του χωριού, στο σημείο όπου παλιά, σύμφωνα με την παράδοση υπήρχε άλλος ναός με νεκροταφείο). Η Ανατολική Φραγκίστα είναι γενέτειρα πολλών σπουδαίων ανθρώπων που διέπρεψαν στα γράμματα, τις επιστήμες, τις τέχνες και τον πολιτισμό. Από την Ανατολική Φραγκίστα κατάγεται ο Καπετάν Γιαννάκης Φραγκίστας (1764 – 1861), συμπολεμιστής του Κατσαντώνη και βιογράφος του, που πήρε το 1825 τον βαθμό του αντιστράτηγου. Δύο ήταν όμως οι προσωπικότητες που κατάγονται από ‘δω: Ο λογοτέχνης Δημήτριος Παπαδόπουλος, ο αισθαντικός “Τυμφρηστός” και ο μεγάλος πολιτικός, ο “πρωθυπουργός” Γεώργιος Καφαντάρης. (Προς τιμή του μεγάλου πολιτικού, οι συμπατριώτες του διοργανώνουν κάθε δύο χρόνια εκδηλώσεις τον Αύγουστο στην Ανατολική Φραγκίστα με την επωνυμία “Καφαντάρεια”). Επίσης, από εδώ κατάγονταν ο πρώην βουλευτής Τάκης Τσαούσης και ο επιχειρηματίας της Πόλης Αθανάσιος Παπαδόπουλος, ο οποίος όταν επέστρεψε στη γενέτειρά του άφησε σημαντική διαθήκη με ποσά που διατέθηκαν για την ανέγερση του Δημοτικού Σχολείου και του υδραγωγείου του χωριού, ενώ προικοδότησε και άπορα κορίτσια. Ο νερόμυλος, η νεροτριβή και το μαντάνι, που λειτουργούν δίπλα από την Παναγία, είναι κοινά και για τις δύο Φραγκίστες και ο γύρω χώρος από τις αρχές του 20-του αιώνα αποτελούσε κοινό κοιμητήριο των δύο χωριών. Εκείνο όμως που είναι ιδιαίτερο στην Ανατολική Φραγκίστα είναι τα πλυσταριά της, η παλιά βρύση του “Κοσμά”, νότια του χωριού και ο ανεξερεύνητος αρχαίος οικισμός στη θέση ”Παλιοχωράκια”.

Ανιάδα
Χαρακτηριστικό χωριό της ορεινής Ευρυτανίας είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1100 μέτρα, αναγνωρίστηκε αρχικά ως κοινότητα. Απέχει 19 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και έχει 106 κάτοικους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2001. Πιθανολογείται ότι τον πρώτο οικισμό αποτελούσαν εννιά σπίτια, απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία του (Αννιάς < Ενιάς < Ανιάς), αν και άλλοι πιθανολογούν ότι ονομάστηκε έτσι από τους αρχαίους Αινιάνες. Πάντως οι πρώτοι οικιστές του, που εγκαταστάθηκαν εδώ για να αποφύγουν την τουρκική βαρβαρότητα, έκτισαν τον οικισμό κοντά στον “Αηλιά”, το οποίο λόγω κατολισθήσεων μεταφέρθηκε αργότερα στη σημερινή θέση. Διαθέτει καλά οργανωμένο ξενώνα και μπορεί να αποτελέσει σημείο εκκίνησης για όμορφες διαδρομές στην Καλιακούδα και το φαράγγι του “Πανταβρέχει”. Κοντά υπάρχει και η περιοχή «Αετόβρυση», ένας εξαίρετος τόπος για εκδρομή.

Ασπρόπυργος
35 χιλιόμετρα νοτίως του Καρπενησίου, με 75 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 και σε υψόμετρο 870 μέτρα βρίσκεται αυτό το όμορφο χωριουδάκι. Ως κοινότητα Ανδράνοβας, αναγνωρίστηκε αρχικά στις 31-8-1912, μετονομάστηκε αργότερα σε κοινότητα Φεγγόβρυσης 12-3-1928, και στις 11-9-1928 πήρε το σημερινό όνομα. Λέγεται ότι το χωριό δημιουργήθηκε από διωκόμενους κατοίκους της Ηλείας κατά την Τουρκοκρατία. Το πρώτο όνομά του ήταν σλάβικο και γι’ αυτό μετονομάστηκε σε Ανδράνοβα, από το βουνό “Πύργος”, που βρίσκεται κοντά. Παλιότερα κοντά στο χωριό, στην τοποθεσία “Πόλεμος”, διακρίνονταν ερείπια αρχαίου χωριού. Σύμφωνα με την παράδοση, το παλιό χωριό καταστράφηκε μετά από παρεξήγηση κατά την τέλεση δυο γάμων. Τα συμπεθερικά του ενός γάμου επιτέθηκαν στον άλλον και μετά από αλληλοσφαγή η μια πλευρά υποχώρησε βόρια του χωριού, όπου συνεχίστηκε φονικότερα η μάχη και η τοποθεσία ονομάστηκε από τότε “Χαροκόπι”. Όσοι σώθηκαν, από μονοπάτι κατέφυγαν ανατολικά του παλιού χωριού, όπου διέμειναν, θρηνούνται και αλληλοπαρηγορούμενοι και το μέρος λέγεται “Παρηγόρης”. Το τοπίο είναι πολύ άγριο και αξίζει να το επισκεφθείτε.

Βαλαώρα
Πατρίδα του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, με έντονη κίνηση και πληθυσμό 405 κατοίκων που ασχολούνται με την κτηνοτροφία. Απέχει από το Καρπενήσι 82 χιλιόμετρα και έχει υψόμετρο 870 μέτρα. Σημαντικά και τ α δυο αρχαία κάστρα της, καθώς και οι πανέμορφες περιοχές «Μπουζινίκ» και «Πρατοβούνι» με εξαίσια θέα προς τη λίμνη.

Βελωτά
Μικρό χωριό των Εσωχωρίων. Έχει υψόμετρο 780 μέτρα, πληθυσμό 76 κατοίκους και απέχει 35 χιλιόμετρα. Από το χωριό αυτό καταγόταν ο βουλευτής Παύλος Μπακογιάννης που δολοφονήθηκε το 1989.

Βίνιανη
Ιστορικό χωριό σε υψόμετρο 620 μέτρα στο δρόμο για το Αγρίνιο, 35 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Σημαντικό αξιοθέατο το ομώνυμο μονότοξο γεφύρι και τα απομεινάρια αρχαίου οικισμού στον Άγιο Γεώργιο της παλιάς Βίνιανης. Το όνομα του χωριού προέρχεται από το λατινικό «vinum» που σημαίνει κρασί, λόγω των πολλών και καλών αμπελιών που υπήρχαν εδώ. Έχει 192 κατοίκους.

Βούλπη
Υψόμετρο 660 μέτρα, κάτοικοι 358, απόσταση 66 χιλιόμετρα. Κοντά στο χωριό υπάρχουν απομεινάρια αρχαίου φρουρίου. Χωμένο στο πράσινο, ένα πανέμορφο ευρυτανικό χωριουδάκι.

Βούτυρο ή Βουτύρο
9 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, σε υψόμετρο 820 μέτρα και με 173 κατοίκους. Έχει τη μεγαλύτερη εκκλησία στην Ευρυτανία και την Άνοιξη θυμίζει ένα μικρό παράδεισο.

Βραγγιανά
Απομακρυσμένο χωριό που άκμασε επί Τουρκοκρατίας με την ονομαστή σχολή του. Εδώ δίδαξε ο σπουδαίος δάσκαλος Ευγένιος Γιαννούλης, στο εκκλησάκι της Αγ. Παρασκευής, που χτίστηκε στα 1645 περίπου. Εδώ βρίσκεται και η ονομαστή πηγή «Φοντάνα». Έχει 98 κατοίκους και απέχει 120 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1080 μέτρα.

Βράχα
Βρίσκεται σε υψόμετρο 900 μέτρα με 169 κατοίκους. Ιστορικό χωριό, όπου στη θέση «Κούκια» το 1824 ο Καραϊσκάκης πολέμησε τους Τούρκους. Το εκκλησάκι του Σωτήρα χρονολογείται στα 1660 και σώζονται σ’ αυτό σπουδαίες εικόνες και τοιχογραφίες. Απέχει 45 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι.

Γοριανάδες
Προάστιο του Καρπενησιού, απέχει 5 χιλιόμετρα από την πόλη, σε υψόμετρο 900 μέτρα. Στη διασταύρωση που οδηγεί στο χωριό και στη θέση «Μεσαμπελιά», υπάρχει εκκλησάκι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου που χτίστηκε γύρω στα 1850 με ενδιαφέρουσες εικόνες.

Γρανίτσα
Η Γρανίτσα Ευρυτανίας είναι ένα ορεινό χωριό, χτισμένο σε ύψος 850 μέτρων, μέσα στο πράσινο, σε δασώδη κατηφορική περιοχή του όρους Λιάκουρα, δίπλα στο μικρό ποταμό Γρανιτσιώτη. Παντού ρέουν πλούσια χωνευτικά νερά. Το χωριό διατηρεί χωρίς καμιά παρέμβαση την παλιά του όψη. Έχει 474 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001, απέχει 83 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από το Καρπενήσι και είναι πατρίδα του Στέφανου Γρανίτσα*, του Δημοσθένη Γούλα, του Μιχάλη Σταφυλά, του Μάρκου Γκιόλια και πολλών άλλων σπουδαίων δημιουργών της Ευρυτανικής τέχνης. Γενέτειρα του νεομάρτυρα Μιχαήλ Μαυρουδή, που μαρτύρησε το 1544 στη Θεσσαλονίκη. (Σχετική μαρμάρινη επιγραφή έχει αναρτηθεί στο ακριβές σημείο που μαρτύρησε, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης). Επί Τουρκοκρατίας διατηρούσε 17 εκκλησίες, οι περισσότερες των οποίων έχουν καταστραφεί.
Αξίζει να δει κανείς εδώ, το Λαογραφικό Μουσείο. Στη μια αίθουσα εκτίθενται διάφορα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, υφαντά, ξυλόγλυπτα, αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία, αργαλειός, τοπικές φορεσιές και όπλα του 1821. Σε άλλη αίθουσα εκτίθενται προσωπογραφίες και προσωπικά αντικείμενα των Ζαχαρία Παπαντωνίου και Στέφανου Γρανίτσα, πίνακες των σπουδαίων ντόπιων λαϊκών ζωγράφων Χρήστου Καγκαρά και Λευτέρη Θεοδώρου (που λειτουργεί και σαν προσωπικό μουσείο). Σε τρίτη αίθουσα, η προσωπική βιβλιοθήκη του Ζαχαρία Παπαντωνίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι εννιά εκκλησίες του χωριού, χτισμένες σε διάφορες περιόδους.

* Ο Στέφανος Γρανίτσας (1880 – 1915) ήταν δημοσιογράφος, ποιητής και συγγραφέας απο τη Γρανίτσα Ευρυτανίας. Μετέφερε, μέσα απο τα κείμενα του σε εφημερίδες της εποχής, μύθους και παραδόσεις από την ιδιαίτερη πατρίδα του. Συνεργάστηκε με τις εφημερίδες Χρόνος, Εστία και Πατρίς προσφέροντας διηγήσεις για το λαό της υπαίθρου. Οι Γρανιτσιώτες τον αγαπούσαν και ήταν περήφανοι για τον συντοπίτη τους, με αποτέλεσμα να τον εκλέξουν αντιπρόσωπο βουλευτή τους στην Β’ Εθνοσυνέλευση που πραγματοποιήθηκε το 1911. Ο Στέφανος Γρανίτσας πολέμησε ως ανθυπολοχαγός το 1912 και 1913. Στην εργογραφία του συμπεριλαμβάνονται πολλά ποιήματα, το θεατρικό έργο Μητρούσης καθώς και το Τα άγρια και τα ήμερα του βουνού και του λόγγου, το οποίο περιέχει μύθους από τη λαΐκή παράδοση της περιοχής του σχετικούς με ζώα.

Δάφνη
Αρκετά μεγάλο χωριό της Κεντρικής Ευρυτανίας με 302 κατοίκους σε χαμηλό υψόμετρο 580 μέτρα. Απέχει 52 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και υπαρχει εκεί το εκκλησάκι του «Σωτήρα», απομεινάρι παλιού πλούσιου μοναστηριού με εικόνες χρονολογούμενες στα 1785. Γύρω στα 10 χιλιόμετρα από τη Δόφνη, βρίσκεται η τοποθεσία «Κύφος» στην οποία σώζονται πλήθος ευρημάτων κάποιου οικισμού που η παράδοση λέει ότι καταστράφηκε από μια τρομερή επιδημία πανώλης που ενέσκυψε στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Δερμάτι
20 κάτοικοι έχουν απομείνει όλοι κι όλοι σ΄αυτο το μικρό χωριουδάκι που βρίσκεται 26 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και είναι ένας τόπος που μαγεύει με την άγρια ομορφιά του τοπίου του τον επισκέπτη που θα τολμήσει ν’ ανεβεί τις κάθετες ανηφοριές που οδηγούν σ’ αυτό.

Δομιανοί
Οι Δομιανοί είναι έδρα του ομώνυμου Δημοτικού Διαμερίσματος του Δήμου Κτημενίων, το οποίο περιλαμβάνει και τον οικισμό της Αγίας Παρασκευής. Το όνομά τους θεωρείται ότι είναι παράφραση του ονόματος του πρώτου μοναχού του μοναστηριού της Παναγίας που εικάζεται πως βρισκόταν στη θέση του σημερινού ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Δαμιανός – Δαμιανοί – Δομιανοί).
Πρόκειται για χαρακτηρισμένο παραδοσιακό οικισμό (το μοναδικό του Δήμου και έναν από τους τρεις της Ευρυτανίας). Χαρακτηριστικά των Δομιανών είναι τα πέτρινα σπίτια, τα παραδοσιακά καλντερίμια, τα τρεχούμενα νερά, το πράσινο και τα μνημεία τους, κυριότερο των οποίων η εκκλησία της Παναγίας της Δομιανίτισσας, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Στην περιφέρεια του Δημοτικού Διαμερίσματος Δομιανών ανήκει και η τοποθεσία Αντάνια, που, μαζί με την τοποθεσία Γλας της Χόχλιας, είναι οι τοποθεσίες όπου τοποθετείται η αρχαία Οιχαλία, η “πρωτεύουσα” της Ευρυτανίας στα αρχαία χρόνια.
Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 640 μέτρα στους πρόποδες του όρους Μισιάκα που ανήκει στο δυτικό ορεινό όγκο του Τυμφρηστού, απέχει 36 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και ο πληθυσμός είναι 304 κάτοικοι (απογραφή 2001) ο συνολικός πληθυσμός του Δ.Δ. Δομιανών (μαζί με το συνοικισμό της Αγίας Παρασκευής) είναι 388 κάτοικοι.
Οι Δομιανοί προσφέρονται για επίσκεψη όλο το χρόνο και ο επισκέπτης μπορεί κάθε εποχή να θαυμάσει την επιβλητικότητα του ορεινού τοπίου, του κατάφυτου από έλατα, καστανιές, καρυδιές, κερασιές και πλατάνια, να επισκεφτεί την ιστορική Μονή και να προσκυνήσει τη θαυματουργή εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, να περπατήσει στα μονοπάτια πάνω από το χωριό και δίπλα στα ποτάμια και να απολαύσει τη διαμονή του στη γαλήνη που του προσφέρεται απλόχερα.
Η Αγία Παρασκευή, είναι συνοικισμός των Δομιανών και βρίσκεται σε απόσταση 6,5 χιλιόμετρα από αυτούς. Είναι χτισμένη σε μια ομαλή πλαγιά, με θέα τη ρεματιά του Αγιατριαδίτικου.
Μέσα σε πυκνή βλάστηση, δίπλα σε ρεματιές με τρεχούμενα νερά, είναι φωλιασμένα τα λίγα, παραδοσιακά σπίτια του γραφικού χωριού.
Ιδιαίτερα αξιοθέατα της Αγίας Παρασκευής, που πρέπει να επισκεφτεί όποιος επισκέπτεται το Δήμο Κτημενίων, είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και το προσκυνητάρι.

Το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου είναι για τους Δομιανούς η κορυφαία εκδήλωση της χρονιάς και αυτό διότι στην Κοίμηση της Θεοτόκου είναι αφιερωμένη η εκκλησία της Παναγίας της Δομιανίτισσας.
Παραδοσιακά το πανηγύρι κρατά τρεις ημέρες, 14, 15 και 16 Αυγούστου. Γίνεται στην πλατεία του χωριού, αν και παλαιότερα την πρώτη μέρα γινόταν στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας.
Το πανηγύρι των Δομιανών συγκεντρώνει όχι μόνο τους ντόπιους που συγκεντρώνονται σχεδόν από όλα τα μέρη της Ελλάδας, ακόμη και από το εξωτερικό, αλλά και πολλούς από τα γύρω χωριά. Οι παλιοί έχουν ακόμη να διηγούνται για τα “καραβάνια” που κατέφθαναν τις ημέρες αυτές, από όλα τα μέρη της περιοχής τα παλιά χρόνια. Σήμερα το πανηγύρι, εκτός από το ότι προσφέρει μοναδική ευκαιρία για τους ντόπιους να συναντηθούν, προσφέρει και στον επισκέπτη μια μοναδική ευκαιρία να διασκεδάσει με τον παραδοσιακό ρουμελιώτικο τρόπο. Είναι ένας ακόμη τρόπος με τον οποίο οι Δομιανίτες δείχνουν τη μεγάλη τους αγάπη για τον τόπο τους. Αυτή η αγάπη εκδηλώνεται όχι μόνο για λίγες μέρες του χρόνου, αλλά αποτελεί για αυτούς τρόπο ζωής. Αυτό εξάλλου γίνεται φανερό και από τη συνειδητή τους συμμετοχή στις δραστηριότητες του Συλλόγου Δομιανιτών, το συνεχές τους ενδιαφέρον για τα τεκταινόμενα του χωριού και τις πολλές τους συνεισφορές, μέσω των οποίων επιλύονται πολλά προβλήματα και στηρίζεται ο πανέμορφος αυτός τόπος, που διατηρεί αναλλοίωτη τη φυσικότητα και την αγνότητά του.

Για διαμονή στο χωριό των Δομιανών Ευρυτανίας, μπορείτε να μείνετε σε παραδοσιακούς ξενώνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια απολαμβάνοντας τη γνωστή Ευρυτανική φιλοξενία. Η διαμονή σας στο χωριό, εάν εκτιμάτε την παραδοσιακή ρουμελιώτικη κουζίνα (κρέας, χωριάτικα λουκάνικα, πίτες, πέστροφες κ.ά.) θα είναι απόλαυση. Στο χωριό θα βρείτε ντόπια εδέσματα, μαγειρεμένα με τον παλιό παραδοσιακό τρόπο. Επίσεις θα βρείτε και τοπικά προϊόντα όπως Μέλι, κάστανα, ντόπια κρέατα, τυρί, κ.α.

Αξιοθέατα
Η πλατεία, το Μοναστήρι της Παναγίας της Δομιανίτισσας, Ο νερόμυλος, το τοξωτό γεφύρι (καμάρα), ο Αϊ-Λιας, η Βρύση Νεράκι. οι Νέουρδες, το ποτάμι. Η υπάρχουσα εκκλησία κατασκευάστηκε το 1779 – 1787 στη θέση παλαιότερου ναού, ενώ το καμπαναριό το 1872. Σήμερα είναι πλήρως συντηρημένη, υπό την επίβλεψη της Εφορίας βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Σύμφωνα με ο Ε.Μ.Π. είναι σήμερα ο μοναδικός, σωζόμενος στην περιοχή της Ευρυτανίας, ναός του τύπου της τρίκλιτης βασιλικής που χαρακτήριζε την περιοχή της κεντρικής Ελλάδας το 16ο και τον 17ο αιώνα.
Εσωτερικά χαρακτηριστικές είναι οι ξυλοκατασκευές, τόσο κατασκευαστικά όσο και αισθητικά. Χαρακτηριστικό εξαιρετικής τεχνικής είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο κατασκευασμένο το 1759.
Η εξαιρετική αγιογράφηση είναι έργο των Γεωργίου Γεωργίου και Γεωργίου Αναγνώστου, μαθητών του ιερομόναχου και αγιογράφου Διονυσίου από τη Φουρνά, ο οποίος έχει αγιογραφήσει και άλλους ναούς της Ευρυτανίας (Ταξιάρχες – Μάραθος 1771, Προφήτης Ηλίας – Αγία Τριάδα 1790, Καθολικό Μονής Προυσσού)

Τα στοιχεία προέρχονται από τα βιβλία του Ιωάννη Γ. Ζούμπου: ” Το Μοναστήρι των Δομιανών Ευρυτανίας Σημαντικό Μνημείο Ορθοδοξίας” και ”Ερανίσματα αναφορικά με το Μοναστήρι των Δομιανών Ευρυτανίας”.

Στην εικόνα βλέπεται τον γυναικωνίτη ο οποίος έχει μετατραπεί σε ένα μικρο μουσείο με κειμήλια του μοναστηριού.

Δομνίστα
Το πρώτο χωριό που συναντούμε στη διαδρομή από Ναύπακτο μέσω Αράχωβας. Παραθεριστικό κέντρο, με πλήθος αρχαιολογικά ευρήματα, βρίσκεται χτισμένο στα 1000 μέτρα και έχει 408 κατοίκους. Η αρχαία Φαντίνος βρισκόταν σ’ αυτή την περιοχή και τα ερείπιά της περιμένουν τον επισκέπτη να τα ερευνήσει και να τα θαυμάσει.

Δυτική Φραγκίστα
Η Δυτική Φραγκίστα βρίσκεται σε υψόμετρο 761 μέτρα και αποτελεί έδρα του νεοσύστατου Δήμου Φραγκίστας. Είναι από τα μεγαλύτερα χωριά της Ευρυτανίας με 496 κατοίκους, σταυροδρόμι στην πορεία προς τη Δυτική Ευρυτανία καθώς από εδώ μπορούμε να κατευθυνθούμε προς τα χωριά του Απεράντιου ή να φύγουμε από το νομό προς Αγρίνιο. Παλιότερα λέγονταν Μικρή Φραγκίστα και μέχρι το 1915 ήταν συνοικία της ”Μεγάλης Φραγκίστας”, μαζί με τους παραλίμνιους συνοικισμούς της: Γουλαίϊκα, Φτερόλακα, Καρακάσι (Στρογγυλού) και Περουλαίϊκα. Οφείλει την ονομασία της, στους πρώτους οικιστές της, την οικογένεια Φραγκίστα και ο οικισμός πιθανολογείται ότι ιδρύθηκε κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Ένα όμορφο χωριό, με την γραφική πλατεία της στο κέντρο και το ναό της Γέννεσης της Θεοτόκου να δεσπόζει. Έχει καλή τουριστική υποδομή, Κέντρο Υγείας, Δημαρχείο, Γήπεδο ποδοσφαίρου, Γυμνάσιο και Τ.Ε.Ε. Πληροφορικής. Στην είσοδο του χωριού είναι οι παλιές βρύσες (1898), ενώ στην περιοχή υπάρχουν θαυμάσια μονοπάτια και οι λάτρεις των ορεινών σπορ έχουν την ευκαιρία για περιηγήσεις, rafting, trekking κλπ. Με την Ανατολική Φραγκίστα τη χωρίζει το ”Φραγκισνόρρεμα”. Εδώ είναι ο αναπαλαιωμένος νερόμυλος, η νεροτριβή και το μαντάνι, που λειτουργούν δίπλα στην Παναγία (παλιά μονή της Γέννεσης Της Θεοτόκου), που είναι κοινά και για τις δυο Φραγκίστες, ενώ και ο γύρω χώρος από τις αρχές του 20ο αιώνα αποτελούσε κοινό κοιμητήριο των δύο χωριών. Στις 12 Αυγούστου 1944 πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς.

Καλεσμένο
Ακολουθώντας το δρόμο για Αγρίνιο και περνώντας τη ράχη «Μπαγκασάκι», φτάνουμε στο Καλεσμένο. Βρίσκεται σε υψόμετρο 550 μέτρα και απέχει 18 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Οι απόδημοι χωριανοί συνεχίζουν να ενισχύουν το χωριό αυτό με τους 119 κατοίκους του και με έξοδά τους έχει ανακαινισθεί ο ναός του. Κοντά στη γέφυρα του Μέγδοβα υπάρχει ο οικισμός Αρωνιάδα όπου και ευρήματα της βυζαντινής περιόδου, λείψανα φρουρίου καθώς και αρχαίοι τάφοι.

Καστανιά
Μικρό χωριό στο νότιο άκρο της Ευρυτανίας, με πολλές καστανιές και καρυδιές και πανέμορφα σπίτια περιτριγυρισμένα από πλούσιο πράσινο. Βρίσκεται σε υψόμετρο880 μέτρα και έχει 314 κατοίκους που δεν μένουν όμως όλοι στο χωριό όλη τη χρονιά. Απέχει 45 χιλιόμετρα και κοντά στο χωριό υπάρχει η σπηλιά της «Αποκλείστρας», όπου στα χρόνια της επανάστασης του 1821 είχαν καταφύγει πολλές οικογένειες από τον Προυσό. Εδώ τοποθετείται επίσης και το μαντείο του Οδυσσέα.

Καταβόθρα
Υψόμετρο 880 μέτρα, κάτοικοι 83, απόσταση 65 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Μικρό και εγκαταλειμμένο χωριό, στα νότια του νομού με πρόσβαση μέσω Προυσού.

Κέδρα
Υψόμετρο 710, κάτοικοι 363, απόσταση 108 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Χωριό του ορεινού όγκου των Αγράφων με κύρια απασχόληση των κατοίκων του την κτηνοτροφία.

Κερασοχώρι
Υψόμετρο 1180 μέτρα, κάτοικοι 632, απόσταση 40 χιλιόμετρα. Κεφαλοχώρι των Αγράφων με ζωηρή κίνηση .

Κλαυσί
Ιστορικώτατο χωριό, πιθανόν το αρχαίο Κάλλιο, με πλήθος αρχαιολογικών και μεταχριστιανικών ευρημάτων και χώρων. Βρίσκεται κοντά στο Καρπενήσι σε υψόμετρο 790 μέτρα και έχει 258 κατοίκους.

Κλειτσός
Υψόμετρο 780μετρα, κάτοικοι 485, απόσταση 53 χιλιόμετρα. Πλούσιο σε βυζαντινούς και Χριστιανικούς θησαυρούς.

Κορυσχάδες
Το πανέμορφο και ιστορικό χωρίο Κορυσχάδες βρίσκεται 5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Καρπενησιού σε υψόμετρο 960 μέτρα, και με 134 κατοίκους. Είναι ονομαστό χωριό, κυκλωμένο από έλατα, είναι διατηρητέος οικισμός με πολλά παλιά αρχοντικά. Σε αρμονία με τα σωζόμενα αρχοντικά, τα σύγχρονα κτίσματα διατηρούν ακέραιο τον παραδοσιακό χαρακτήρα του χωριού, που διαθέτει αξιόλογη τουριστική οργάνωση και υποδομή με παραδοσιακά ξενοδοχεία, ξενώνες, ταβέρνες και είναι ιδανικός προορισμός για όλες τις εποχές. Λέγετε, ότι το όνομα του οικισμού προέρχεται από τα πολλά κορίτσια που γεννιόντουσαν στο χωρίο. Η ιδιαίτερη ομορφιά του στο έχει μετατρέψει σε πόλο έλξης πολλών επισκεπτών, από όλη τη Ελλάδα, που αγαπούν την ηρεμία την χαλάρωση και τη ζωή κοντά στο φυσικό περιβάλλον. Το χωριό έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην Εθνική Αντίσταση. Κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ύστερα από πανελλήνιες μυστικές εκλογές στις Κορυσχάδες δημιουργήθηκε το Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο αποτέλεσε στην πρώτη Ελληνική Κυβέρνηση.
Αξίζει να επισκεφτείτε το άριστα αναπαλαιωμένο κτίριο του Δημοτικού σχολείου που κτίστηκε το 1901, στο οποίο έλαβε χώρα, το Μάιο του 1944, η πρώτη Εθνοσυνέλευση της Κυβέρνησης του Βουνού.

Κρίκελλο
Αυτό το χωριό έχει υψόμετρο 1120 μέτρα και 388 κατοίκους. Καταπληκτικό θέρετρο, απέχει από το Καρπενήσι 31 χιλιόμετρα, που διανύονται μέσα σε μια φανταστική διαδρομή. Παγαίνοντας προς το χωριό, περνάμε από το «Νεραϊδοβούνι», μια εξαίσια τοποθεσία, καθώς και από τα «Κοκκάλια», όπου έγινε μάχη με τους Γαλάτες το 279 προ Χριστού.

Λεπιανά
Υψόμετρο 690μετρο, κάτοικοι 280. Χωριό του Απεράντιου με γάργαρη πηγή στη θέση Άγιος Δημήτριος και εκκλησάκι με αντικείμενα του 1781 και 1874. Απέχει από το Καρπενήσι 87 χιλιόμετρα.

Λιθοχώρι “Βελτσίστα”
Το Λιθοχώρι, μέχρι το 1928 ονομαζόταν Βελτσίστα, απέχει 91 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και βρίσκεται σε υψόμετρο 880 μέτρα. Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Απεραντίων. Οι 416 κάτοικοι του Λιθοχωριού περιμένουν φιλόξενα τον επισκέπτη που θα θελήσει να έρθει στο χωριό τους για να προσκυνήσει τον τάφου του επισκόπου Γρηγορίου που αναπαύεται εκεί από τα προεπαναστατικά χρόνια.

Λημέρι ‘’Κόνιαβη’’
Το Λημέρι, μέχρι το 1928 ονομαζόταν Κόνιαβη. Βρίσκεται σε υψόμετρο 780 μέτρα και διοικητικά ανήκει στον Δήμο Απεραντίων. Έχει 416 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 και απέχει 73 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Είναι δροσερό και γραφικότατο ευρυτανικό χωριουδάκι.

Μαραθιάς
Υψόμετρο 800 μετρα, κάτοικοι 156, απόσταση 39 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι στο δρόμο για Αγρίνιο. Εδώ στις 03-11-1828 έγινε μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων που κατέληξε σε τακτική υποχώρηση των δυνάμεών μας με αρχηγό τον Γάλλο στρατηγό Ντένζελ.

Μάραθος
Πατρίδα του Καραϊσκάκη, σε υψόμετρο 890 μέτρα πάνω στα βουνά των Αγράφων. Έχει 136 κατοίκους κι απέχει από το Καρπενήσι 70 χιλιόμετρα.

Μεγάλο Χωριό
Το Μεγάλο Χωριό είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας ολόκληρο βουτηγμένο στο πράσινο. Είναι χτισμένο μέσα σε πυκνό ελατοδάσος σε υψόμετρο 720 μέτρων στις πλαγιές του όρους Καλιακούδα. Υπάγεται στον καλλικρατικό δήμο Καρπενησίου ενώ μέχρι το 2010 αποτελούσε την έδρα του καποδιστριακού δήμου Ποταμιάς και απέχει 17 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και σχεδόν δίπλα από το Μικρό χωριό. Έχει πολλά γραφικά δρομάκια και γνωρίζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 474 κάτοικοι. Έχει άφθονα νερά που αυξάνουν το καλοκαίρι τη δροσιά του. Είναι το χωριό που με τα πολλά φυσικά αγαθά του σας ξεκουράζει στην πράσινη πλούσια αγκαλιά του. Στο Μεγάλο Χωριό μπορείτε να επισκεφτείτε το λαογραφικό Μουσείο στο οποίο υπάρχουν εκθέματα που μαρτυρούν την χαμένη στα βάθη των αιώνων ιστορία του χωριού. Τα εκκλησάκια του “Αη Θανάση” και τις Αγίας Παρασκευής θα σας εντυπωσιάσουν με τη θέα και την αρχιτεκτονική τους. Αξίζει να βρεθείτε στο χωριό παραμονή των Φώτων για να λάβετε μέρος σε ένα από τα πιο παλιά έθιμα της περιοχής, το ‘’Καλημέρα’’. Το απόγευμα της παραμονής των φώτων οι άνδρες του χωριού βγαίνουν και τα λένε. Με τα χρήματα που μαζεύουν το βράδυ των Φώτων κάνουν μεγάλο παραδοσιακό γλέντι που συμμετέχει όλος ο κόσμος.

Μικρό Χωριό
Το Μικρό Χωριό είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας, χτισμένο μέσα σε πυκνό ελατοδάσος σε υψόμετρο 740 μέτρων στις πλαγιές του όρους Χελιδώνα, στην πλαγιά απέναντι από το Μεγάλο Χωριό. Υπάγεται στον καλλικρατικό δήμο Καρπενησίου (τέως καποδιστριακός δήμος Ποταμιάς). Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 76 κάτοικοι και απέχει μόλις 17 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Το Μικρό Χωριό εγκαταλείφθηκε από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, ύστερα από μεγάλες κατολισθήσεις που σημειώθηκαν στις 13 Ιανουαρίου 1963 στην πλαγιά βορειοδυτικά του χωριού, προκαλώντας το θάνατο 13 κατοίκων. Οι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν κοντά στον Καρπενησιώτη ποταμό και δημιούργησαν το Νέο Μικρό Χωριό. Το Νέο Μικρό Χωριό χτίστηκε γύρω στα 5 χιλιόμετρα μακρύτερα από το παλιό μετά την κατολίσθηση του βουνού το Νοέμβριο του 1962. Γραφικά τοπία και πράσινο θα σας μαγέψουν. Για όσους αγαπούν το σκι, το χιονοδρομικό κέντρο απέχει ελάχιστα. Διαθέτει καλό φαγητό σε ταβέρνες και εστιατόρια καθώς και διαμονή σε όμορφους παραδοσιακούς ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια, Στούντιος και ξενοδοχεία.

Μοναστηράκι
Μαζί με το Σύχνικο έχουν 128 κατοίκους. Μια μικρή κοινότητα με δυσανάλογο ιστορικό παρελθόν. Εδώ συνελήφθη ο ήρωας της κλεφτουριάς Κατσαντώνης στην ομώνυμη σπηλιά, όπου κειτόταν βαριά άρρωστος. Επίσης υπάρχει και η «βρύση του Κατσαντώνη»

Μουζήλο
Μετά το Κλαυσί και κατευθυνόμενοι προς Ανιάδα περνούμε απ’ αυτό το χωριουδάκι με τους 154 κατοίκους που έχει υψόμετρο 860 μέτρα.

Μεσοκώμη
Το πιο απομακρυσμένο προς τα ΝΔ του νομού χωριό είναι η Μεσοκώμη. Έχει υψόμετρο 830 μέτρα και κατοικείται από 102 άτομα. Το σπουδαιότερο αξιοθέατο είναι το μεγάλο σπήλαιο που υπάρχει στην περιοχή, με αξιόλογους σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Νέο Αργύρι
Το βορειοδυτικότερο ακρότατο χωριό της Ευρυτανίας. Υψόμετρο 800 μέτρα, κάτοικοι 425, απόσταση 107 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι.

Παλαιό Μικρό Χωριό
Το Παλιό Μικρό Χωριό απέχει 2 χιλιόμετρα από το Νέο Μικρό Χωριό και είναι χρισμένο στα 1000 μέτρα υψόμετρο. Τα δύο χωριά μοιάζουν πολύ μεταξύ τους αλλά το καθένα έχει κάτι ξεχωριστό. Στην πλατεία του Παλαιού Μικρού Χωριού μπορείτε να δροσιστείτε στις πέντε παλιές γραφικές βρύσες του. Το Παλιό Μικρό Χωριό εξακολουθεί να έχει την εκκλησία του καθώς και πολλά πανέμορφα ενοικιαζόμενα δωμάτια. Σαν προτείνουμε την επόμενη επίσκεψή σας να την προγραμματίσετε άνοιξη. Η άνοιξη στην ορεινή Ευρυτανία είναι κάτι το μοναδικό. Η φύση οργιάζει γύρω σας. Το τοπίο και η θέα στα δάση είναι μία ξεχωριστή εμπειρία. Κατά την επίσκεψή σας στο χωρίο μην αμελήσετε να επισκεφτείτε τους Άνω Λόγκοβες, όπου οι Ιταλοί εκτέλεσαν 13 Έλληνες ομήρους.

Παλαιοκατούνα
Υψόμετρο 850 μέτρα, κάτοικοι 525, απόσταση 61 χιλιόμετρα. Κοντά στο χωριό βρίσκεται το γεφύρι του Μανώλη και μια παλιά εκκλησιά του Άγιου Ιωάννη χτισμένη γύρω στα 1850.

Παλαιοχώρι
Βρίσκεται κοντά στη λίμνη του Αχελώου, στο σημείο όπου είναι και η μεγάλη γέφυρα της Τατάρνας, ένα σημαντικό τεχνικό έργο με άνοιγμα 500 μέτρα. Το χωριό έχει υψόμετρο 550 μέτρα και κατοικείται από 226 άτομα.

Παπαδιά ”Τέρνοβο”
Η Παπαδιά, οικισμός του Παυλόπουλου, είναι ένα παραμυθένιο χωριό, βυθισμένο στο πράσινο των ελάτων. Τέρνοβο το παλιό όνομά του, που μετονομάστηκε σε Παπαδιά, σε ανάμνηση μιας σφοδρής μάχης που έλαβε χώρα στο ομώνυμο βουνό Παπαδιά σε υψόμετρο 1514 μέτρα βορειοανατολικά του χωριού. Ήταν Μάης του 1809, ένας χρόνος μετά την σύλληψη και μαρτυρικό θάνατο των αδερφών Κατσαντώνη και Γιώργου Χασιώτη. Ο αδερφός τους ο Κώστας Λεπενιώτης, με ογδόντα κλέφτες εκδικείται και χτυπά με σθένος τμήμα τρακοσίων Τουρκαρβανιτών υπό του Δερβέναγα Σουλεϊμάν Τότη. Τους κατάσφαξαν, όπως και τον ίδιο τον Δερβέναγα. Οι λίγοι που γλύτωσαν, σκόρπισαν τρομοκρατημένοι από το γιαταγάνι του Λεπενιώτη. Στο χωριό, η παλιά εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου. Δύο εικόνες του τέμπλου φέρουν χρονολογίες 1707 και 1757 αντίστοιχα. Οι τοιχογραφίες, που με το σεισμό του 1968 έπαθαν μεγάλη ζημιά, μοιάζουν με αυτές του Αγίου Δημητρίου στο Παυλόπουλο.

Παπαρούσι
Υψόμετρο 660μετρα, κάτοικοι 108, απόσταση 24 χιλιόμετρα. Υπάρχει ο ναός της Άγιας Παρασκευής που χτίστηκε το 1885.

Παυλόπουλο
Το χωριό Παυλόπουλο του δήμου Καρπενησίου έχει υψόμετρο 780 μέτρα και 134 κατοίκους, με οικισμό βορειοανατολικά του την Παπαδιά, είναι ένα από τα ομορφότερα χωριά της Ευρυτανίας. Τόπος κλεφτών επί Τουρκοκρατίας όπως του Καπετάν Ζαρκαλή. Νοτιοανατολικά του σε ύψωμα 935 μετρα ο Άγιος Παντελεήμων, με πανοραμική θέα που βλέπεις το Βελούχι, τον Μέγδοβα ποταμό και τους δήμους Φραγκίστας και Βίνιανης. Στο χωριό βρίσκεται ο Ναός του Αγίου Δημητρίου που χτίστηκε το 1666, με εξαίρετες εικόνες και βυζαντινότροπες τοιχογραφίες σε άριστη κατάσταση διατηρημένες. Το τέμπλο από ξύλο καρυδιάς, συνθέτει στη γενική εικόνα ομορφιάς του ναού. Αρκετά παλιά σπίτια στο χωριό με πάνω από εκατό χρόνια ζωής. Η μικρή πλακόστρωτη πλατεία με τον βαθύσκιο πλάτανο, κόσμημα του χωριού.

Πρασιά
Μεγάλο χωριό της βορειοδυτικής Ευρυτανίας με πλήθος παλιές εκκλησίες σε υψόμετρο 760 μέτρα και 455 κατοίκους. Εδώ και το γνωστό κυπαρίσσι του πάτρο Κοσμά.

Προυσσός
Υψόμετρο 920 μέτρα, κάτοικοι 441, απέχει από Καρπενήσι 33 χιλιόμετρα. Αξιόλογο χωριό με άγρια ομορφιά και πολύ γνωστό μοναστήρι.

Ραπτόπουλο
Η πολυπληθέστερη μετά το Καρπενήσι κοινότητα του νομού με 982 κατοίκους. Παράγει κτηνοτροφικά και γεωργικά προϊόντα και βρίσκεται σε υψόμετρο 880 μέτρα χωμένο μέσα σε καστανιές και έλατα. Πανοραμική η θέα από την κορυφή «Τσούκα».

Σταύλοι
Υψόμετρο 1220 μέτρα, κάτοικοι 286, που όμως ελάχιστοι μένουν το χειμώνα στο χωριό. Λέγεται ότι εδώ βρίσκονταν οι σταύλοι της αυτοκράτειρας Δομινίκης το 378 μετά Χριστού.

Στένωμα
Υψόμετρο 650 μέτρα, κάτοικοι 324, απέχει από Καρπενήσι 19 χιλιόμετρα. Πανέμορφο χωριουδάκι πάνω στον περιφερειακό δρόμο του Βελουχιού.

Συγκρέλλος
Υψόμετρο 1230 μέτρα, κάτοικοι 79, από Καρπενήσι 24 χιλιόμετρα. Το ψηλότερο χωριό του νομού πνιγμένο στο πράσινο το καλοκαίρι και στα χιόνια το χειμώνα.

Τοπόλιανα
Τα Τοπόλιανα, έχουν τη δική τους ιστορία και μια ομορφιά θελκτική καθώς συνδυάζουν τη μαγεία της φύσης και την καθαρότητα του περιβάλλοντος. Από τη μια το βουνό με την πυκνή πανώρια βλάστηση και από την άλλη ο θρυλικός Αχελώος που καταλαγιάζει την ορμή του στα νερά της λίμνης Κρεμαστών. Το φαράγγι του “Μπουζονίκου”, το Βέρνικο με θέα τις Αγραφιώτικες κορφές, το Διάσελο που κρατιέται ακόμη ζωντανό και αντιστέκεται στην αστυφιλία των καιρών μας. Πιο κάτω, τα αρχαιολογικά ευρήματα, στο Καστράκι με το κυκλώπειο τείχος να σε προσκαλεί στου χρόνου τα γυρίσματα. Πάνω απ’ όλα όμως, η μοναδικότητα αυτού του χωριού.Η ευστροφία των κατοίκων του,να είναι άραγε το νερό που πίνουν; Οι συνθήκες της καθημερινότητας; Η κληρονομικότητα; Οπως και νάχει, σε αυτό το χωριό όποιος ζυγώνει, γνωρίζει πολύ καλά πως δεν μπορεί να κάνει τον πονηρό. Ούτε τον έξυπνο. Ένας παπάς που το επιχείρησε τον βάλανε καβάλα στο βόδι. Κάποιος άλλος που ήθελε να πουλήσει εξυπνάδα τον έβαλαν στο καντάρι και τον ζύγισαν με τις ώρες. Σε ορισμένους άλλους κρέμασαν χελώνες στο λαιμό και πάει λέγοντας. Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Απεραντίων και έχει 283 κατοίκους και υψόμετρο 480 μέτρα. Νόστιμες ιστορίες λέγονται για τους παλιούς κατοίκους του και τα αστεία πειράγματα που έκαναναν μεταξύ τους. Εδώ κοντά είναι και το γεφύρι της Τέμπλας, που χτισμένο τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας, συνεχίζει ακόμα και σήμερα να προσφέρει τις υπηρεσίες του.

Τοπόλιανα Φωτογραφίες

Τριπόταμος
Το Τριπόταμο Ευρυτανίας, το χωριό των τριών ποταμών, επίσης γνωστό και ως Τατάρνα, είναι η έδρα του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Φραγκίστας. Βρίσκεται περίπου 70 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, κοντά στα σύνορα του νομού Ευρυτανίας με τον νομό Αιτωλοακαρνανίας, σε υψόμετρο 540 μέτρων. Στο χωριό υπάρχει και το μοναστήρι της Τατάρνας, κοντά στη θέση παλαιού βυζαντινού και ιστορικού μοναστηριού, που πρόσφερε πολλά όχι μόνο στην ορθοδοξία αλλά και στον αγώνα για εθνική παλιγγενεσία. Καταφύγιο ονομαστών κλεφτών και αρματολών (Κατσαντώνη, Δίπλα, Καραΐσκάκη), καταστράφηκε πολλές φορές, αναστηλώθηκε επί Όθωνα και τελικά κατέρρευσε μετά την ολοκλήρωση της τεχνητής λίμνης των Κρεμαστών. Το νέο μοναστήρι διασώζει πολλά κειμήλια και μεταξύ αυτών το καντήλι που είχε προσφέρει, σε εκπλήρωση τάματος, ο κλέφτης Κατσαντώνης.

Τροβάτο
Έχει υψόμετρο 1060 μέτρα. Είναι δηλαδή ένα ορεινό χωριό των Αγράφων και κατοικείται από 132 άτομα. Απέχει από το Καρπενήσι 115 χιλιόμετρα. Σώζεται σ’ αυτό το μοναστήρι της Παναγίας στο οποίο έμαθε τα πρώτα του γράμματα ο Ευγένιος Γιαννούλης, ο πνευματικός αυτός φωστήρας του γένους.

Φιδάκια
Υψόμετρο 980 μέτρα, απόσταση 24 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Ένα πανέμορφο χωριό που μαγεύει με τα παραδοσιακά σπιτάκια και τις κόκκινες στέγες τους τον επισκέπτη. Έχει 50 κατοίκους και κοντά στο χωριό υπάρχουν ίχνη φρουρίου και βρέθηκαν αντικείμενα αρχαίου οικισμού. Πιθανώς η αρχαία Οιχαλία να βρίσκονταν σ’ αυτή την τοποθεσία.

Φουρνά
Η Φουρνά, (ή καλύτερα ο Φουρνάς) είναι ο δεύτερος δήμος του νομού Ευρυτανίας. Έχει 734 κατοίκους και βρίσκεται σε υψόμετρο 820 μέτρα. Είναι χωριό με μεγάλη ιστορία.

Χελιδόνα
Ένα ακόμη μικρό χωριουδάκι της νότιας Ευρυτανίας, από αυτά που σιγά σιγά χάνονται. Βρίσκεται σε υψόμετρο 630 μέτρων και έχει 93 κατοίκους, ελάχιστοι εκ των οποίων είναι μόνιμοι. Ο δρόμος που οδηγεί σ’ αυτό αρχίζει γύρω στα 500 μέτρα πριν τη γέφυρα του Διπόταμου στον Προυσό.

Χόχλια
Χωριό με μεγάλη ιστορική σημασία, στο ανατολικό τμήμα του νομού, και κοντά στον περιφερειακό δρόμο του Βελουχιού γύρω στα 40 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Η Χόχλια κατοικείται σήμερα από 77 κατοίκους και βρίσκεται σε υψόμετρο 930 μέτρα. Εδώ υπάρχει ο αρχαίος οικισμός στη θέση «Γλά», όπου βρέθηκε μεγάλη ποσότητα αρχαίων αντικειμένων, κτερισμάτων και τάφων καθώς και ένα χάλκινο αγαλματάκι του θεού Διόνυσσου που παριστάνει τον θεό της χαράς στεφανωμένο με κισσό.

Χρύσω
Το χωριό βρίσκεται στο υψόμετρο των 750 περίπου μέτρων, φωλιασμένο στους βορειοανατολικούς πρόποδες του ελατόφυτου Καυκιού και του μεγαλόπρεπου βράχου Τούρλα. Η κυρίαρχη μορφή βλάστησης είναι η ελάτη. Παράλληλα, λόγω των πολλών πηγών, που για αιώνες υδροδοτούν το χωριό, συναντούμε και αρκετά πλατάνια. Αυτές οι πηγές επιπλέον αποτελούν και την πηγή ενέργειας, που κινεί το νερόμυλο του χωριού. Στη Χρύσω τα μόνα παραδοσιακά κτήρια που έχουν διασωθεί είναι των τριών εκκλησιών: της Παναγίας, με ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1732, των Τριών Ταξιαρχών και της Αγίας Παρασκευής. Δεν υπάρχουν πολλά παραδοσιακά κτήρια σπιτιών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στις 4 Δεκεμβρίου 1942 οι Ιταλοί κατακτητές έκαψαν τα περισσότερα κτήρια του χωριού. Τα λίγα σπίτια που δεν καταστράφηκαν από τη φωτιά, καταστράφηκαν από το σεισμό του 1966. Τα μόνα παραδοσιακά κτίσματα, εκτός των εκκλησιών που αναφέρθηκαν πιο πάνω, είναι οι πετρόκτιστες τοξοτές βρύσες, που χρονολογούνται από την εποχή του Μυστρά. Επίσης, στο χωριό υπάρχουν δύο πέτρινα τοξωτά γεφύρια του 15-του αιώνα. Τα γεφύρια βρίσκονται κατά μήκος ενός μικρού ποταμού με το όνομα Χρυσιώτης. Στη Χρύσω υπήρχε ο τάφος του Βεληγκέκα, που δυστυχώς δεν σώζεται, υπάρχουν μόνο κάποια απομεινάρια. Έχει 146 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 και απέχει από το Καρπενήσι περίπου 50 χιλιόμετρα.

Ψιανά
Τα Ψιανά είναι ένα χαριτωμένο χωριουδάκι της νότιας Ευρυτανίας γύρω στα 45 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Έχει 120 κατοίκους. Κοντά στο χωριό υπάρχει η τοποθεσία «Ζαγορά» όπου βρέθηκαν πιθάρια, πήλινα αγγεία κλπ. Επίσης υπάρχει τείχος κτισμένο με τεράστιες πέτρες, ενδεικτικό κάποιου προχριστιανικού φρουρίου.